باز هم مهر و باز هم مدرسه!
محمدرضا نیک نژاد
روزنامه ی آرمان،1 مهر ۹۲
باز مهر شد و باز مدرسه ها پذیرای دوست داشتنی ترین شهروندان کشورند. تابستان به پایان رسیده است و دانش آموزان مانند نوروز تن پوش های نوی خویش را پوشیده و با شادی در پی دوستان و آموزگاران پیشین خویش به کلاس ها و راهروها را سرک می کشند و با خنده هایی که تنها ویژه دانش آموزان است یکدیگر را می بینند و گاه در آغوش می کشند. دوران دانش آموزی به خاطر سن و سال نو آموزی و درازای دوران آن،یکی از خاطره انگیزترین دوران زندگانی هر کسی است. از این رو روز نخست مهرماه دل هر کسی را می لرزاند و اندیشه را به سال های دور می برد و گاه خنده ای بر لب ها می نشاند. اما این تجربه برای آنانی که اکنون در گیر درس و مدرسه اند چندان دلچسب و دوست داشتنی نیست. کلاس ها و میز و نیمکت های رنگ و رو رفته،پر شماری دانش آموزان در کلاس،ساختمان های فرسوده و ناسازگار با کاروان شتابان روش های آموزشی نوین و ابزارهای تازه ی ارتباطی مانند رایانه،تلفن های همراه و اینترنت و ...،روش های آموزشی سنتی و معلم محور،درونمایه های درسی پر حجم،حافظه مدار و بی پیوند با زندگی روزمره ی دانش آموزان،روش های مدیریتی تحکمی در مدرسه- که گاه به گونه ای افراطی گستره های خصوصی دانش آموزان را هم می کاود و البته جرم می انگارد- محیط هایی نه چندان شادی زا و انرژی سوز و ... گستره ای را می سازد که هر کس تجربه ی آن را داشته باشد از آن رو برگردان و فراری می شود. از این رو شاید کلاس اولی ها از کم شمارترین دانش آموزانی باشند که برای رفتن به کلاس و مدرسه بی تابند و روز شماری می کنند. اما سوی دیگر فرآیند آموزش،آموزگارانند که گریزشان از درس و مشق و آموزش کمتر از دانش آموزانشان نیست. گرفتاری های فزاینده ی دستمزد و جایگاه اجتماعی،بی انگیزگی دانش آموزان نسبت به فرآیند آموزش از سویی و فراگیری گرفتاری های سامانه ی آموزش از دیگر سو و در نتیجه احساس بی ثمر بودن تلاش ها،نادیده گرفته شدن در فرآیندهای تصمیم سازی و سیاست گزاری های آموزشی و نادیده گرفته شدن در دگرگونی های ساختاری و اجرایی و ... سبب بی انگیزگی آنها برای رفتن به کلاس می شود. اما اگر روز نخست سال آموزشی برای دانش آموزان با خنده آغاز می شود برای معلمانشان با ابروهای در هم کشیده و اخم آغاز می شود.
خنده و شوخی در آستانه ی ورود به کلاس همان و در رفتن کنترل کلاس از دست و گرفتاری های سالانه ی آموزشی همان. اما با همه ی این نگرانی ها امسال با سال های پیش کمی متفاوت است. روی کار آمدن دولت تازه و امید برآمده از آن برای دگرگونی های سیاسی-اقتصادی و در نتیجه آموزشی،دست کم فرهنگیان را به تغییرات هر چند اندک امیدوار کرده و نوید روزهای خوشی را به همراه داشته است. شعارهای آموزشی رییس جمهور روحانی در زمان انتخابات و رویکرهای توسعه گرا و اجتماعی- سیاسی ایشان می تواند زمینه ساز دگرگونی های ژرف آموزشی باشد. اگر چه دشواری های سامانه ی آموزشی در خوشبینانه ترین حالت ده ها سال زمان برای بسامانی نیاز دارد،اما می توان با زمینه سازی، برنامه ریزی های بنیادین و بهره گیری از تجربه های جهانی،امید و انگیزه را به خانواده ی بزرگ آموزشی برگرداند و شور و شادی را به فضای کنونی آموزش و پرورش وارد نمود. با این رویکرد امید است که سال آموزشی برای آموزگاران،دانش آموزان و خانواده ی بزرگ آموزشی،سالی پر از کامیابی و تغییرات خوشایند باشد. این روز،این ماه و این سال بر همه نوآموزان و آموزگارانشان شاد و فرخنده باد.