دریچه ای به پرورش نوین
مهدی بهلولی،روزنامه اعتماد،11 آبان 92
از سخنان حسن روحانی،ریس جمهور محترم،در روز نخست مهر و مراسم بازگشایی مدرسه ها،می توان ارزیابی های گوناگونی داشت. با نگاهی سطحی،سخنان روحانی،پیشنهادهایی است برای افزودن یکی دو کلاس درسی و یا نشست های آموزشی دانش آموزی به برنامه درسی مدرسه ها،که به ویژه در سپهر و چارچوب مدرسه های کنونی،سرنوشت آنها،پیشاپیش، روشن است : افزوده شدن یکی دو کتاب دیگر به کتاب های درسی،بی هیچ دگرگونی چشمگیری در فرهنگ آموزش. اما می توان از گفتار روحانی که بر " احیای زنگ انشاء در مدرسه،آموزش قانون و قانونمداری به دانش آموزان،آموزش نقد و بررسی طرح ها و برنامه ها و کرسی های آزاد اندیشی در مدرسه، ایجاد ساعت گفت وگو،و راه اندازی زنگ کتاب و کتابخوانی" تآکید دارد برداشت های ریشه ای و بنیادی تر هم نمود؛برداشت هایی که کار را،حتی تا گونه ای "ساخت گشایی آموزشی مدرسه ها" پیش می برد.
فلیکس گارسیا موریون،یکی از اندیشه وران ارزنده ی آموزشی می گوید : " اگر می خواهید کسی،چیزی را بیاموزد فرصت تمرین کردنش را به او بدهید(قانون طلایی آموزش). مردم،شنا را در استخر یاد می گیرند،پس دانش آموز هم،شهروندی و حقوق بشر دربرگیرنده ی ارزش های مدنی را،با همیاری در انجمن های مدرسه شان یاد می گیرد. جایی که دانش آموزان برنامه ی نشست موضوع هایی را که به بحث گذاشته می شوند،سامان می بخشند،سپس دیدگاه خودشان را درباره ی آن موضوع های بحث آفرین،آشکارا،هویدا می سازند،به استدلال های همکلاسی ها و آموزگارانشان گوش می دهند و استدلال های خود را به سود دیدگاه هایشان در حل مشکلات پیش می نهند. سرانجام- اگر نیاز شد- معمولا با به رآی گذاشتن برنامه های ویژه گوناگون،تصمیم گیری می کنند." کسانی همانند موریون،هنگامی که از چنین دیدگاه آموزشی ای سخن می گویند حتی ساختار آموزش کشورهای پیشرفته را نیازمند دگرگونی های بنیادین می دانند. از این رو روشن است که اجرایی شدن راستین و کارآمد چنین برنامه هایی،تا چه اندازه در سامانه ی آموزشی متمرکز ما دشوار است.
با این رو نباید ناامید بود و دست روی دست گذاشت،و به ویژه کار به دستان آموزش و پرورش،هم اکنون که بالاترین مدیر اجرایی کشور،از رویکردی نو به آموزش سخن می راند به مساله ورودی جدی و اندیشیده نیابند. گرچه این پیشنهادها را بایستی هم در بلند مدت و میان مدت دید و هم در کوتاه مدت،و برای هر کدام برنامه ای ویژه در نظر گرفت. اما از دید این نگارنده،یکی از کارهایی که می تواند در دستور کار کوتاه مدت کارگزاران آموزش و پرورش بنشیند این است که برگزاری "کلاس های گفت و گوی آزاد" دانش آموزان را به راه اندازند. کلاس هایی که درون مایه و موضوع آن را خود دانش آموزان برمی گزینند و با تمرین گفت و گوی هدفمند و قانونمند،راه و روش همکاری،و هم اندیشی گروهی را فرامی گیرند. کلاس گفت و گو چندان هم به کتاب درسی نیاز ندارد. در این کلاس،شاید بهتر باشد بیش از تئوری گفت و گو و تدریس راه و روش آن،به خود فرایند واقعی گفت و گو پرداخته شود و به گونه ای "کارگاه گفت و گو" شکل گیرد. ناگفته پیداست که اجرای چنین برنامه ای،به ویژه در آغاز،می تواند با دشواری های بسیاری روبرو گردد اما به گفته جان دیویی،فیلسوف بزرگ آموزش و پرورش : " مسائل واقعی،و نه فرضیات و تمرین های آموزشگاهی،همواره از دلبستگی های حقیقی دانش آموزان می باشند. پس افزون بر فعالیت های نوشتن و گفت و گوهای کلاسی رایج مدرسه های عمومی امروزه،دانش آموزان باید در پرس و جوی فعال و کنکاش دقیق مسائل مهم و سرنوشت ساز رویاروی جامعه هایشان- گرچه محدود،اما به ویژه در مدرسه هایشان – درگیر شوند."
http://etemadnewspaper.ir/Released/92-08-11/93.htm#256696
