سرانجام مجتمع های آموزشی؟

مهدی بهلولی،روزنامه آرمان،20 شهریور 93

 طرح مجتمع های آموزشی، طرحی است که از دولت دهم به یادگار مانده است. در ماده یکی این طرح می خوانیم : "مجتمع آموزشی و پرورشی به مجموعه ای از واحد های آموزشی دولتی همجوار (در این آیین نامه مدارس تابعه نامیده می شود) در یک منطقه با ناحیه آموزش و پرورش اطلاق می شود که به طور متوالی و پیوسته و با مدیریت واحد در تمام دوره های تحصیلی (ابتدایی، راهنمایی و متوسطه) و در یک جنسیت برابر مفاد این آیین نامه و سایر مقررات فعالیت می کند." در پیوند با این طرح،هم درمیان فرادستان آموزش و پرورش،و هم در میان فرهنگیان درگیر در سراسر کشور،اختلاف دیدگاه های بسیاری دیده می شود. برخی،سراسر،خواهان حذف آن هستند و برخی سخت از آن پشتیبانی می نمایند و کاستی های اندک آن را به پای اجرای نادرست می گذارند. برای دیدن نمونه ای از این اختلاف دیدگاه ها،کافی است به گفته های زیر بنگرید: 

1.    علی اصغر فانی،وزیر آموزش و پرورش،در مهر ماه سال گذشته و در یکی از نخستین موضع گیری های خود پس از گرفتن رآی اعتماد از مجلس : " مجتمع آموزشی یعنی قرار گرفتن چندین مدرسه زیر نظر یک مدرسه دیگر و این فکر یک اشکال اساسی و اصولی در مدیریت دارد، چرا که با اجرای این طرح، یک لایه جدید مدیریتی ایجاد شده است. در مجتمع‌های آموزشی یک لایه جدید مدیریتی اضافه شده، در حالی که دنیا به سمت کاهش لایه مدیریتی می‌رود و اشکالی که مجتمع‌های آموزشی دارند، برای اولیا که می‌خواهند مشارکت داشته باشند نیز مشکلاتی ایجاد کرده است. مطالعاتی انجام داده‌ایم و تحقیقات نشان داده که این طرح موفق نبوده، بنابراین به تدریج مجتمع‌ها منحل و به حالت قبل بازخواهد گشت."

2.    علی اصغر فانی،آذر ماه 92 : " مشکل عمده این مجتمع ها این است که رییس مدرسه ای که زیر نظر مجتمع قرار دارد باید با واسطه رییس مجتمع با رییس آموزش و پرورش مرتبط شود .احتمال دارد که لایه میانی مدیریتی آنها حذف شود تا روسای مدارس به نحو مستقیم با روسای آموزش و پرورش مرتبط شوند. از سوی دیگر تفاوت هایی بین مجتمع های شهری و روستایی دیده می شود که تمام این موارد نیز باید مورد بررسی قرار گیرد."

3.     علی زرافشان،معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش،بهمن ماه 92: " مجتمع‌های شهری و روستایی بر اساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش تاسیس شده‌اند و در حال حاضر پژوهشگاه تعلیم و تربیت، مطالعه‌ای را در این خصوص در دست انجام دارد که تا پایان اسفند ماه نتیجه این تحقیق مشخص خواهد شد. با توجه به تاکید وزیر آموزش و پرورش مبنی بر تحقیق محور بودن برنامه‌ها، مقرر شده اقداماتی که در آموزش و پرورش صورت می‌گیرد، بر اساس کار کارشناسی و مبتنی بر پژوهش باشد. بر همین اساس منتظر نتایج تحقیق پژوهشگاه تعلیم و تربیت هستیم تا درباره ادامه و یا توقف فعالیت مجتمع‌ها تصمیم‌گیری کنیم. ممکن است راه‌حل واحدی برای مجتمع‌ها اتخاذ نشود به این معنا که مجتمع‌های روستایی منحل شده و مجتمع‌های شهری به فعالیت خود ادامه دهند و یا عکس این برنامه اتفاق بیفتد، لذا باید منتظر نتیجه پژوهش مربوطه بمانیم. "

4.    مهدی نوید ادهم،دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش، 22 مرداد 93 : " تأسیس مجتمع‌های آموزشی و تربیتی یکی از راهکارهای ۱۳۱ گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که به منظور فراهم آوردن زمینه تحقق اهداف سند به ویژه اهداف تربیتی طراحی شده است... تأسیس مجتمع‌های آموزشی و پرورشی به عنوان یک قانون لازم‌الاجرا شناخته می‌شود."

 اما در میان خود فرهنگیان هم نمی توان یک دیدگاه واحد را دید و آنگونه که در بالا آوردیم برخی طرح مجتمع های آموزشی را ناکارآمد می دانند که تنها به شمار پست های آموزشی افزوده است و برخی آن را طرحی کارآمد ارزیابی می نمایند که به ویژه در منطقه های روستایی،بر نظارت کار آموزگاران افزوده است. گرچه برابر گفته ی ناصر زرافشان،قرار بود که تا پایان سال 92 جمع بندی وزارت خانه ی آموزش و پرورش اعلام شود اما گویا هنوز هم سرنوشت این طرح روشن نیست. این نگارنده بر این باورم که طرح مجتمع آموزشی،بیشتر طرحی است که همانند طرح 3-3-6 دگرگونی های شکلی و ساختاری را دنبال می کند. ریشه های ناکارآمدی و بی کیفیت بودن آموزش و پرورش ایران،با دگرگونی های ظاهری،از میان نمی روند و بیش از شکل و ساختار،بایستی به بهبود شرایط آموزشی و افزایش انگیزه های درونی آموزگاران پرداخت. 

http://www.armandaily.ir/?NPN_Id=690&pageno=5