فنلاند،پیش از این،بهترین آموزش و پرورش جهان را داشت؛ پس چه شد؟

          

                                                آدام تیلور

                         برگردان : مهدی بهلولی،تارنمای فرهنگیان نیوز

از چهل سال پیش تاکنون،که بهسازی آموزشی در فنلاند انجام گرفت،سامانه ی آموزشی فنلاند،بارها و بارها،به عنوان یکی از بهترین ها در جهان،برصدر بوده است. اما امروز،وضعیت تغییر کرد. OECD(سازمان همکاری اقتصادی و توسعه) رتبه بندی جهانی آزمون های PISA را منتشر کرد که نشان می دهد دانش آموزان کشورهای گوناگون،در خواندن- نوشتن،علوم و ریاضی،چگونه عمل کرده اند. رتبه ی فنلاند،دوازدهم است،درست پس از استونی.

 این یک سقوط بزرگ است. فنلاند در رتبه بندی PISA در سال های 2000،2003 و 2006 بالاترین کشور بوده،و در سال های دیگر هم،پیاپی،نزدیک به برترین بوده است. اما امسال(2013)دانش آموزان فنلاند 2.8 درصد در ریاضیات،1.7 درصد در خواندن- نوشتن،و 3 درصد در علوم،افت داشته اند.

 فین بای،یک سازمان خبری فنلاندی،پس از انتشار این نتیجه ها،نوشت : "روزهای زرین،پایان یافته است." این نتیجه ها،چه بسا سنگین تر از این باشد که دست اندرکاران آموزش و پرورش فنلاند بتوانند بر آن چشم پوشند. امروز کریستا کیوریو،وزیر آموزش و پرورش و علوم فنلاند گفت : " افت عمومی در نتیجه های آموزشی،نشان می دهد که برای رشد آموزش و پرورش فنلاند،کار سختی پیش روی ماست. ما نه تنها کارشناسان گستره ی پژوهش و آموزش،و تصمیم گیران سیاسی را فرامی خوانیم بلکه همچنین نمایندگان دانش آموزی و خانواده ها را هم دعوت خواهیم کرد."

 این نتیجه همچنین بر کسانی گران افتاده است که چشم به بهسازی آموزش و پرورش فنلاند دوخته اند. شاید،در میان کشورهای برتر PISA ،فنلاند یگانه کشوری باشد که آموزش و پرورش اش،شگفتی های بسیار دارد تا کشورهای دیگر بتوانند از آن الگوبرداری نمایند : آغاز دیرهنگام تر آموزش کودکان،نبود تمرکز بر آزمون ها،زنگ های تفریح بیشتر،آموزگاران بیشتر(که همچنین از همتایان آمریکایی خود،حقوق بهتری دریافت می کنند)،و قانون های سخت گیرانه و محدودیت ها برای مدرسه های خصوصی. در تئوری،همه ی اینها می توانست به آمریکا- کشوری که در هر مقوله ای زیر ِ میانگین OECD رتبه بندی می شد- یا کشورهای دیگر،صادر شود.

پس چه رخ داد؟ پاسی سالبرگ،نویسنده ی کتاب پرفروش "درس های فنلاند : آنچه جهان می تواند درباره ی دگرگونی آموزشی فنلاند بیاموزد" در واشنگتن پست،دیدگاه هایی را به میان آورد و در بخش مهمی نوشت : " وضعیت ویژه،به عنوان پیشرو آموزشی در جهان،و نقش- مدل،چه بسا،پای بندی پیشین فنلاند به پیشرفت و نوسازی های پیاپی را برهم زده است. برخی می گویند که رضایت از خود و تمرکز بر بیان گذشته،برای هزاران گردشگر آموزشی،توجه فنلاند را از سامانه ی آموزشی خودش،منحرف کرده است. برخی دیگر بر این باورند که سر و صدای آزمون های  PISA،کشورهای دیگر را به دگرگون کردن برنامه درسی شان،کشانده است. این ناظران،اشاره به بکارگیری پرسش های PISA برای شکل بخشیدن به درس ها و آماده کردن دانش آموزان برای حل آزمون هایی همانند PISA می کنند. PISA ،به عنوان آزمون مرجع هنجار،سطح بندی شده است. آنچه کشورهای دیگر از فنلاند آموخته اند و آن را عملی ساخته اند،به ناگزیر،نتیجه های فنلاند را پایین آورده است."

  جان بنگس،رییس گروه بررسی آموزش و پرورش در کمیته ی مشورتی اتحادیه ی بازرگانی OECD،هم گفت : "باور من این است که فنلاند و سوئد[یکی دیگر از کشورهای اسکاندیناوی که رتبه اش افت کرده] دارند از فشارهای ناشی از ضعیف شدن اقتصادها و فشارهای اجتماعی این مساله،آسیب می بینند."

 البته ارزش رتبه های بالای فنلاند در آزمون های گذشته PISA،گفت و گوهایی را در میان آموزشگران فنلاندی به راه انداخته بود. به ویژه،در مورد ریاضیات،مسآله شدید بود. شماری از آموزشگران با این روش مخالف بودند که با PISA،دانش آموزان رتبه بندی شوند (PISAبر دانش روزمره تمرکز می کند به جای دانشی که بر برنامه درسی استوار است). برای نمونه،در سال 2005،بیش از 200 تن از دانشگاهیان فنلاند،درباره ی خشنودی از خود،به خاطر نتیجه کامیابی در PISA هشداری را منتشر کردند. Business Insider[مترجم : تارنمایی تجاری و خبری درباره تکنولوژی،در آمریکا،که همین نوشته را هم منتشر کرده است]به تازگی،با دو نفر از کارشناسان آموزش و پرورش فنلاند- مارک کو هالمتوجا،سردبیر ویژه نامه ریاضیات نشریه ی سولمو،و ماتی لهتینن،راهنمای گروه فنلاندی در IMO(المپیاد جهانی ریاضیات) تماس برقرار کرد که آنها،این مسآله ی ریاضیات فنلاند را توضیح دادند.

 با تصمیم سیاسی گرفته شده در 1985،در نه سال نخست مدرسه ( از 7 تا 15 سالگی) تنها یک برنامه ریاضی در دوره اجباری آموزش و پرورش وجود دارد. در سطح دبستان،این تا اندازه ای طبیعی به شما ر می رود : هر کس باید مهارت های محاسباتی پایه را فراگیرد. اما وضع کنونی نشان می دهد که کمابیش همه ی جبر و هندسه رسمی از برنامه درسی،ناپدید شده است چون برای بخش عمده ای از جمعیت دانش آموزی،بسیار دشوار است. پیامد این کار این است که ریاضی بالاتر از دبیرستان،باید،کم یا بیش،از خط آغاز شود،و در واقع راهی دراز پیش روی کسی نهاده می شود که می خواهد به سطحی بسنده برای مطالعه های دانشگاهی در هر موضوع دربردارنده ی ریاضیات برسد. یک نشانه از این سطح پایین،این است که نتیجه هایی که در رقابت های جهانی- همانند المپیادهای جهانی ریاضی- در سطح دبیرستان گرفته می شود،پایین می باشند.

 هواداران بهسازی های آموزش و پرورش فنلاند،اغلب،بر این جنبه ها چشم می پوشند. گابریل هلر سالگرن،یک نویسنده ی آموزشی سوئدی،یادآوری می کند که "کلوب هواداران فنلاند"،بسیار کم درباره ی آزمونی به نام  TIMSS سخن می گویند،آزمونی که بیشتر بر دانش استوار بر برنامه درسی،بنیاد می باشد . درخور درنگ این که،بیشترین افت نتیجه های امسال فنلاند،در ریاضی رخ داد(همان کانون آزمون های PISA برای نخستین بار در ده سال گذشته)،فنلاند در ریاضی دوازدهم شد.

 کای- آری لاندل،آموزگار دبستانی که به تازگی در فنلاند "آموزگار سال" شناخته شد می گوید : "خود ما آموزشگران فنلاند،در واقع،از این رتبه بندی ها،شگفت زده نشده ایم بلکه دلسرد شده ایم. ما ریاضیات را تنها چهار ساعت در هفته درس می دهیم که زمان زیادی نیست. به ویژه هنگامی که با زمانی بسنجیم که ریاضی را در برخی از کشورهای آسیایی آموزش می دهند."

 روشن است که هر چیزی نسبی است،و فنلاند،هنوز هم در خواندن- نوشتن و علوم،رتبه ی بالایی دارد،بالاتر از کشورهای اروپایی. اما برتری کشورهای آسیایی،در رتبه بندی PISA- با کشورهایی از منطقه،که همه هفت جایگاه بالا در ریاضی،پنج جایگاه بالا در خواندن- نوشتن،و چهار جایگاه بالا در علوم را از آن خود کرده اند- بی چون و چرا می نماید. سرانجام،این کامیابی چه بسا ریشه در چیزی ساده- و سخت تر برای الگوبرداری- داشته باشد : کار سخت. لاندل می گوید : "برخی آموزگاران می پندارند که زندگی ما در فنلاند بسیار آسان است،شاگردان ما چگونه کار کردن را از یاد برده اند. اما شما ریاضیات را یاد نخواهید گرفت اگر آنچنان که باید،کار نکنید."  

http://www.farhangiannews.ir/view-15957.html

http://www.businessinsider.com/why-finland-fell-in-the-pisa-rankings-2013-12

برای دیدن گزارش های دیگری در همین پیوند،به آدرس های زیر بروید :

http://edition.cnn.com/2013/12/03/world/asia/pisa-education-study

http://www.oecd.org/newsroom/asian-countries-top-oecd-s-latest-pisa-survey-on-state-of-global-education.htm