معلمانی که یاد می‌گیرند و یاد می‌دهند
گزارش روزنامه آرمان،27 مهر 92
نتایج تصمیمات وزیر آموزش و پرورش پیشین که تغییرات یکباره‌ای در کتاب‌های درسی ششم و دوم در سال گذشته ایجاد کرد، نه‌تنها تمام نشده است بلکه سال به سال با تغییر کتاب‌های درسی مقاطع بالاتر، معلمان و دانش‌آموزهای جدیدی به این حرکت دسته‌جمعی می‌پیوندند. نزدیک به یک ماه از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد اما هنوز کلاس‌های ضمن‌خدمتی که برای معلمان مقطع سوم و هفتم برگزار شده بود، تمام نشده است و آنها درحالی که به تجزیه و تحلیل مطالب کتاب‌های جدید مشغولند باید همزمان آن را به دانش‌آموزان هم تدریس کنند. امسال دومین سالی است که از تغییر کتب درسی می‌گذرد، کتاب‌های درسی مقطع هفتم و سوم برای دانش‌آموزان عرضه شده است و معلمان بخشی از کتاب را تدریس کرده‌اند، پیش از آنکه آموزش‌های تکمیلی را برای این دروس به‌طور کامل دیده باشند. مدیرکل آموزش‌های کوتاه‌مدت مرکز آموزش نیروی انسانی آموزش و پرورش به مهر گفت: بخشی از آموزش‌های ضمن‌خدمت معلمان در فصل تابستان انجام شد، اما مابقی آموزش‌ها که در حدود 40 درصد است، به‌زودی آغاز می‌شود و این دوره‌ها تا پایان آذرماه ادامه دارد. مهدی جلالی همچنین اعلام کرد:
مرحله دوم آموزش‌های ضمن‌خدمت معلمان کتاب‌های جدیدالتالیف سوم و هفتم به‌زودی آغاز و تا پایان آذر ادامه دارد. او به تاریخی برای اتمام زمان آموزش ضمن خدمت اشاره کرده است که گویی معلمان باید پیش از فراگرفتن کامل کتاب، برای آن برنامه بریزند و به دانش‌آموزان تدریس کنند. جلالی به جدیدالتالیف بودن کتاب‌های پایه سوم و هفتم ابتدایی و راهنمایی اشاره و تصریح کرد: آموزش ضمن خدمت برای معلمان ضروری است و باید برای ارتقای کیفیت آموزش، کارگاه‌های آموزشی و دانش‌افزایی برای معلمان در طول هفته برگزار شود. برای همین به گفته او در این کارگاه‌ها و دوره‌های ضمن‌خدمت باید نحوه کار با فناوری‌های نوین و ابزار جدید آموزشی به معلمان آموزش داده شود تا آنها بتوانند از این روش‌ها در کلاس‌های درس برای آموزش به دانش‌آموزان استفاده کنند. وی درباره تعداد ساعات آموزشی ضمن‌خدمت معلمان توضیح داد: 40 درصد از آموزش‌ها باقیمانده است که استان‌ها باید برنامه‌ریزی کرده تا این آموزش‌های ضمن‌خدمت در طول هفته برای معلمان برگزار شود. مدیرکل آموزش‌های کوتاه‌مدت مرکز آموزش نیروی انسانی آموزش و پرورش اعلام کرد: مرحله دوم آموزش‌های ضمن‌خدمت معلمان کتاب‌های جدیدالتالیف سوم و هفتم به‌زودی آغاز و تا پایان آذر ادامه دارد.
از صبح تا ظهر تدریس، عصرها هم در کلاس
درحالی که ماه اول سال تحصیلی تمام نشده است، ضربه تغییر کتاب‌های درسی سوم و هفتم فقط دانش‌آموزان را درگیر خود نکرده است، بلکه به‌رغم کمبود کتاب‌های مقاطع سوم و ششم در برخی شهرستان‌ها، کلاس‌های ضمن‌خدمت این مقاطع نیز مسائل دیگری برای معلمان به‌وجود آورده است. با اینکه هنوز انتقادها به کتاب‌های تحول یافته سال قبل ادامه داشت، امسال کتاب‌های «کار و فناوری»، «تفکر و سبک زندگی» (کتاب مشترک دختران و پسران) و «تفکر و سبک زندگی»(مخصوص دختران)، «زبان انگلیسی»، «عربی» و «علوم اجتماعی» برای کلاس هفتمی‌ها هم دچار تغییراتی شدند. تغییراتی که همه کارشناسان آموزش و پرورش راضی به آن نبودند. محمدرضا نیک‌نژاد خود یک معلم است. او به تجربه تغییر کتاب‌های «ریاضی»، «کار و فناوری» و «تفکر و پژوهش» برای کلاس ششمی‌ها و دومی‌ها اشاره دارد و می‌گوید: اینکه آموزش ضمن‌خدمت هنوز تا آذرماه ادامه دارد، ضربات زیادی به تدریس و یادگیری معلمان و آموزش و پرورش می‌زند. او درباره روند آموزش کتاب‌های جدید می‌گوید: روند آموزش ضمن خدمت باید از ابتدای تابستان شروع می‌شد. قبلا به علت سنگینی کتب درسی یک کتاب را از بین کتاب‌های تغییر داده شده انتخاب می‌کردند و تنها همان را به معلمان آموزش می‌دادند. برای همین کلاس‌های ضمن‌خدمت بیشتر به‌صورت سلیقه‌ای برگزار می‌شد. چه برسد به اینکه حالا 40 درصد از آموزش‌ها در فصل پاییز و همزمان با سال تحصیلی برگزار شده است. نیک‌نژاد با اشاره به گلایه معلم‌های ششم و دوم ابتدایی از سنگین بودن کتاب‌ها افزود: معلم از صبح تا ظهر تدریس می‌کند و عصرها هم باید به کلاس ضمن خدمت برود. کاملا مشخص است که با این وضع کلاس‌های ضمن‌خدمت برای آموزگار بازدهی نخواهد داشت. او اعتقاد دارد بسیاری از مشکلات کتاب‌های تازه تالیف‌شده دو دور به‌وسیله معلمان در جلسه‌های آموزش خدمت بررسی می‌شدند و بعد برخی مشکلات بازهم حین تدریس ظاهر می‌شد اما چه برسد به این کار از ابتدا عجولانه‌ای صورت گرفته باشد. سال پیش نیز همچون امسال یک دوره فشرده آموزش ضمن خدمت به معلمان سعی شد تا آنها را برای روبه‌رو شدن با این گسست آماده کند اما کارشناسان آموزش و پرورش اعتقاد دارند هنوز آموزش و پرورش نیروهای خود را برای دوره‌های قبلی پرورش نداده است. از طرفی آنها به عجولانه بودن کتاب‌های نوشته شده ایراد وارد کردند و از طرفی دیگر معلمان از «ضعیف بودن محتوا»، « کمبود معلم» و «سنگین بودن کتاب ریاضی» این کتاب‌ها گلایه داشتند. با وجود این انتقادات تغییر کتاب‌های درسی، به عنوان دومینوی تغییرات سیستم آموزش و پرورش با فشارهای معلمان باز نگه داشته نشد. چنانچه امسال نیز در مدتی کوتاه آموزش ضمن خدمت از ابتدای تیرماه به 210 هزار معلم کلاس‌های سوم و هفتم آغاز شد و مرحله اول آن تا پایان شهریور به طول انجامید. اما حالا 40 درصد از آن باقی مانده است. معلمان تا دو ماه آینده باید هم به دانش‌آموزان تدریس کنند و هم کتاب‌های جدید را یاد بگیرند. پیش از این علت دومرحله‌ای شدن آموزش معلمان کتاب‌های جدیدالتالیف بهره‌گیری از نظرات معلمان در طول سال تحصیلی درخصوص تکنولوژی‌ها و ابزارهای آموزشی مورد نیاز و مهندسی کلاس‌ها عنوان شده بود اما نیک‌نژاد، کارشناس مسائل آموزشی اعتقاد دارد که دوره‌های آموزش ضمن خدمت باید به‌گونه‌ای باشد که معلمان فرصت نقد به کتاب و حل مشکلات و مسائل احتمالی آن را داشته باشند رهیافتی که نه امسال، بلکه سال گذشته برای مقاطع دوم و ششم هم فراهم نشده بود.
