سامانه الکترونیک، عدم استقبال یا نبود امکانات؟
گزارش روزنامه آرمان،30 تیر 92
در سال 89 و برای ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه در سال تحصیلی 89-90، طرح ثبت‌نام اینترنتی از طرف اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران مطرح شد. اما پس از گذشت سه سال، این طرح نیز شبیه برخی طرح های الکترونیکی دیگر، چندان با استقبال مردم مواجه نشده است. این را می‌شود گردن همه گیر نبودن دسترسی خانواده‌ها به اینترنت در برخی مناطق انداخت یا مشکل مدارس و تجهیز نبودن آنها به رایانه و اینترنت یا مقاومت مردم در آشتی با سامانه‌های الکترونیک. یوسف نوری، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش می‌گوید با وجود آنکه سامانه ثبت‌نام فعال است اما خانواده‌ها به آن مراجعه نمی‌کنند. دانش‌آموزان میان‌پایه نیازی به ثبت‌نام الکترونیکی ندارند و این کار به عهده خود مدرسه است اما دانش‌آموزانی که درهر مقطعی از پایه اول هستند، نیاز است که در سامانه ثبت‌نام شوند. به نقل از فارس و به گفته نوری، خانواده‌ها ترجیح می‌دهند به مدرسه مراجعه کنند و مدیر را از نزدیک ببینند تا با محیطی که فرزندشان برای تحصیل در آن قرار می‌گیرد، بیشتر آشنا شوند. اما نکته جالب تر اینکه خانواده‌ها به مدرسه مراجعه می‌کنند و مسئولان مدرسه همان جا دانش‌آموز را در سامانه الکترونیکی ثبت‌نام می‌کنند درحالی که به گفته رئیس مرکز آمار و فناوری ارتباطات، سامانه برای استفاده خانواده‌ها باز است. به‌نظر می‌رسد این موضوع شبیه سامانه‌های الکترونیک سازمان های دیگر ماست که برای کاهش رفت‌وآمد مردم به سازمان ها و تسهیل روند کارهای اداری ایجاد می‌شود اما بازهم مردم به همان سازمان ها برای انجام مراحل الکترونیک کار مراجعه می‌کنند. مهدی بهلولی، کارشناس آموزش به آرمان می‌گوید: «جدا از تمایل نداشتن خانواده‌ها به این کار، در مدرسه‌ها نیز مشکل امکانات سبب کند شدن کار و گاهی اختلال در کار می‌شود. سامانه، گاهی با سیستم های موجود در مدارس هماهنگ نیست و برخی دفتردارها نیز با شیوه کار به قدر کافی آشنا نیستند.» گفته می‌شود آموزش و پرورش این سامانه را برای تسهیل در امور جمع آوری اطلاعات و برنامه‌ریزی راه‌اندازی کرده است درحالی که دیده می‌شود برخی مدارس اطلاعات دانش‌آموزان خود را وارد سیستم نمی‌کنند و آن‌طور که کارکنان مدارس می‌گویند این کار جریمه ای هم ندارد و با این وجود یا آموزش و پرورش بر اساس اطلاعات ناقصی کار می‌کند یا هنوز برای جمع آوری اطلاعات از روش های سنتی استفاده می‌کند و ادعای الکترونیکی بودن، اعتبار چندانی ندارد.
مدرسه برای مخارج عادی خود، سرانه دریافت نکرده است
به سامانه ثبت‌نام که رجوع می‌‌کنیم، لینکی جدا برای دسترسی اولیای دانش‌آموز و لینکی دیگر هم برای دسترسی مدیران مدارس دارد. از لینک مدیران، نام کاربری و رمز ورود کاربر خواسته می‌شود و از لینک اولیا، با وارد کردن شماره ملی، شماره سریال شناسنامه و عدد ردیف شناسنامه، فرد قادر خواهد بود به سیستم ورود پیدا کند. در این سیستم از هر دانش‌آموز اطلاعات تحصیلی ازقبیل اینکه در کدام مدرسه مشغول به تحصیل است، کجا زندگی می‌کند، مشخصات خود و والدینش خواسته می‌شود که ثبت شود. مدیر یکی از دبیرستان های حوالی بازار تهران به آرمان می‌گوید: «ثبت‌نام در این سیستم باعث می‌شود که یک نفر نتواند فرزندش را همزمان در چند مدرسه ثبت‌نام کند. پیش از این، برخی افراد فرزندشان را در چند مدرسه ثبت‌نام می‌کردند تا مدارس خوب را از دست ندهند و مدرسه بهتر را انتخاب کنند. بعد می‌آمدند و اوایل مهر پرونده را از مدرسه می‌گرفتند و مدرسه که روی آن دانش‌آموز حساب کرده بود، دچار مشکل می‌شد چراکه برای تعداد دانش‌آموزانش معلم و کلاس درنظر می‌گرفت.» درحال حاضر اگر دانش‌آموزی در یک مدرسه ثبت‌نام کند، درصورتی که بخواهد در مدرسه دیگری ثبت‌نام کند، باید از لیست دانش‌آموزان مدرسه قبلی که در سامانه الکترونیک ثبت شده اند، حذف شود. هرچند داشتن اطلاعات دانش‌آموزان در یک سیستم الکترونیک برای مدارس نکته مثبتی محسوب می‌شود اما برخی مدارس از امکاناتی برای استفاده از آن محرومند. معاون مدرسه ای در منطقه 12 تهران- در حالی که می‌خواهد به دلیل نداشتن اجازه از حراست آموزش و پرورش برای مصاحبه نامش حفظ شود- به آرمان می‌گوید: «این سیستم باعث می‌شود آموزش و پرورش هر منطقه بداند برای منطقه و هر مدرسه به چند نفر نیروی انسانی نیاز دارد. مثلا یک دبیرستان با چند دانش‌آموز به چند نفر دبیر فیزیک، شیمی، ادبیات و... نیاز دارد. سال‌ها قبل انتقالی معلمان به شهرهای دیگر بدون حساب و کتاب صورت می‌گرفت این درحالی است که تهران دیگر از هیچ شهری نیرو نمی‌گیرد چراکه نیروهایمان به نسبت دانش‌آموزان بیشترند. او ادامه می‌دهد: هر سال از تعداد دانش‌آموزان کاسته می‌شود و معمولا یک یا دو مدرسه در یک منطقه منحل می‌شوند. الکترونیکی کردن کار ثبت‌نام کار را راحت می‌کند اما همه مردم به اینترنت دسترسی ندارند و برخی از مدرسه‌ها برای تامین مخارج عادی شان هم مشکل دارند چه برسد به داشتن رایانه و امکان ارتباط با فضای مجازی.» اما ظاهرا اگر مدرسه ای هوشمند نباشد، زحمت وارد کردن اطلاعات دانش‌آموزان به عهده آموزش و پرورش ناحیه و منطقه است. به گفته این معاون، مشکلی که ثبت‌نام زمانمند در سامانه دارد این است که اگر کسی به هر دلیل نتواند در زمان مقرر ثبت‌نام کند، یا اگر به‌دلیل تجدیدی تا شهریورماه تکلیف ثبت‌نامش روشن نباشد، بعد از بسته شدن سامانه باید به آموزش و پرورش مراجعه کند تا سیستم باز شود. با وجود مشکلاتی که هنوز برخی از خانواده‌ها در دسترسی به اینترنت دارند یا مسائل و مشکلاتی که هنوز مدارس با آن مواجهند، به‌نظر می‌رسد، جدا از تبلیغ برای ثبت‌نام الکترونیکی، نیاز است که آموزش و پرورش دست‌کم در حیطه خودش، نگاهی جدی تر به تجهیز مدارس داشته باشد. به‌طوری که به گفته معاون مدرسه مذکور: «درحالی که آموزش و پرورش اضافه‌کاری کارکنان را از سال 90 پرداخت نکرده است و در مقابل، وزیر در تلویزیون از پرداخت بدهی های وزارتخانه با معلمان می‌گوید، توقع مجهز بودن مدارس درحالی که ما حتی برای خرید کاغذ موردنیاز در مضیقه ایم.»
